HISTORIA WŁOCH

Pierwszymi ludami, które osiedliły się na Półwyspie Apenińskim byli Ligurowie. Jednak od VIII w. p.n.e. do największej potęgi doszli Etruskowie. Ich cywilizacja była zorganizowana na zasadzie podobnej do greckich miast - państw. W 509 r p.n.e.

Rzymianie wyzwolili się spod władzy etruskich królów i przyjęli republikańską formę rządów. Władza była podzieloną między dwóch konsulów, których wybierano na okres jednego roku.

Rzymianie wkrótce zjednoczyli lub podbili wszystkie plemiona półwyspu, a od III wieku p.n.e. rozpoczęli podbój sąsiednich krain basenu morza śródziemnego. Utworzenie tak wielkiego imperium opartego na pracy niewolniczej wymusiło zmianę organizacji zarządzania. Po okresie burzliwych walk wewnętrznych i wojnie triumwirów w I wieku p.n.e. władzę dyktatorską objął Juliusz Cezar.

Jego zamordowanie w 44 r. p.n.e. nie ocaliło republiki. Trzynaście lat później jedynym władcą został Oktawian August, ustanawiając pryncypat - rządy monarsze z zachowaniem pozorów rządów republikańskich. Okres jego panowania okazał się również szczytem potęgi imperium.

Jego późniejszemu rozkładowi nie mogły zapobiec reformy Dioklecjana i Konstantyna Wielkiego. Na nic zdało się wprowadzenie dominatu - władzy absolutnej, ani wprowadzenie chrześcijaństwa jako religii panującej.

Najazdy Gotów, Franków i Alemanów od połowy III w n.e. znaczyły początek upadku Imperium Rzymskiego. W 395 r. n.e. cesarstwo rozpadło się na wschodnie i zachodnie. Ostatni cesarz zachodniorzymski - pogardliwie przezwany Romulus Augustinus - został zdetronizowany w 476 r. Na półwyspie Apenińskim swoje państwo utworzyli Ostrogoci.

Choć cesarstwo formalnie przestało istnieć całe kolejne wieki miały zejść na walkach o jego spuściznę. Zwycięzcy przyjęli chrześcijańską religię i zachowali strukturę kościelną.

Gdy północ półwyspu zdominowali Longobardowie i zagrozili Rzymowi, jego biskup wezwał na pomoc germańskich Franków. Ich król Pepin Mały wyparł Longobardów i założył w 754 r. zaczątek Państwa Kościelnego.

Błogosławieństwo biskupa Rzymu, czyli papieża, było niezbędne Frankom dążącym do wzmocnienia swej władzy i odtworzenia cesarstwa. Otton I, król niemiecki, uważający się za spadkobiercę Cesarstwa Franków, podbił Rzym. Tu w 962 r. koronował się na Cesarza Rzymskiego Narodu Niemieckiego.

Druga połowa X w. XI w. miały zejść na nieustające walki i spory między cesarzem a papieżem o władzę zwierzchnią.

Spór osłabił władzę jednego i drugiego. Do potęgi zaczęły natomiast dochodzić morskie republiki kupieckie i komuny miejskie. Od XII w. we Włoszech zostało założonych około 200 miast - państw.

Mimo nieustannych walk między nimi w XIV i XV wieku przeżyły one okres niebywałego rozkwitu kultury. W ten sposób zainicjowały w Europie renesans czyli Odrodzenie.

Południe Włoch przeżywało jednak inne koleje losu. W IX wieku uległo najazdowi Arabów, później Normanów, w końcu znalazło pod panowaniem królów hiszpańskich.

Wiek XVI i XVII we Włoszech to okres ekonomicznego upadku. Dopiero pojawienie się Napoleona i upadek feudalizmu zainicjowało ruch zjednoczeniowy. Na nic zdały się postanowienia kongresu wiedeńskiego usiłującego zachować we Włoszech stare porządki.

Ruch narodowowyzwoleńczy - risorgimento - doprowadził ostatecznie (w latach 1860 - 71) do zjednoczenia Włoch pod berłem króla Wiktora Emanuela II.

Frustracja po I wojnie światowej doprowadziła we Włoszech do narodzin faszyzmu. W 1922 r. premierem Włoch został B. Mussolini. Zbieżność jego polityki z Hitlerem przyspieszyła wybuch II wojny światowej.

Obalenie Mussoliniego w 1943 postawiło Włochy w stan wojny z Niemcami. W walkach na froncie włoskim, istotną rolę odegrali Polacy, m.in. 18.05.1944 r. II Korpus Polski zdobył Monte Cassino, a dwa miesiące później wyzwolił Ankonę.

W 1946 r. Włochy zostały ogłoszone republiką. Od 1949 r. stały się członkiem NATO, a w 1957 były współzałożycielem EWG.